Beroepsgericht Opleiden

Beroepsgericht opleiden betekent dat de praktijk centraal staat en de theorie die daarbij is, ondersteunend is. Bij Beroepsgericht Opleiden [BGO] of Praktijkgericht Opleiden ligt de focus op het werkveld en het beroep, de taak/functie, waarvoor iemand wordt opgeleid. Het onderwijs vindt veelal plaats in een realistische, al dan niet gesimuleerde, omgeving. Hierbij wordt gebruik gemaakt van bekende materialen, middelen en beroepspraktijksituaties.  

De oorsprong van BGO 
Het belang van praktijkgericht opleiden is ontstaan in de jaren 90’. In Nederland is BGO de leidende vorm van opleiden voor mbo-opleidingen en in groeiende maten ook voor HBO en WO. Daarnaast wordt BGO veel gebruikt in bedrijfsopleiding en vervolgopleidingen. Ook bij Defensie speelt het een belangrijke rol. 

Denk ook bijvoorbeeld aan een bedrijf zoals de NS. Niemand leert op school hoe je een trein moet besturen, dus alle treinmachinisten moeten binnen de NS (of Arriva) worden opgeleid. Door deze interne opleiding praktijk gestuurd te maken, zorgt de NS ervoor dat de nieuwe treinmachinisten snel aan de slag kunnen en goed mee kunnen draaien op de werkvloer. Ook is Praktijk gestuurd opleiden motiverend voor werknemers. Men solliciteert niet om naar school te gaan maar om een beroep uitvoeren. Dus hoe sneller zij kunnen beginnen in het werkveld des te beter. 

De rol van BGO binnen Defensie 
Defensie is de grootste opleidende werkgever van Nederland. Het overgrote deel van de werknemers wordt intern opgeleid en volgt tijdens hun carrière meerdere interne vervolgopleidingen. Iedere militair die gaat werken voor Defensie moet verplicht twee interne opleidingen volgen: de Algemene Militaire Opleiding (AMO) en de Functie Opleiding (FO). Binnen deze opleidingen speelt BGO een belangrijke rol. Het is van belang dat de AMO beroepsgericht is om de toekomstige militairen te motiveren. Deze mensen willen militair zijn en door hen ervaring op te laten doen op de werkvloer, voelen zij zich meer verbonden met Defensie en zien ze in hoe de opleiding hun voorbereid op het werk. Voor de FO is het belangrijk dat deze BGO zijn ingericht, omdat dit ervoor zorgt dat militairen beter zijn voorbereid op hun werk en sneller kunnen meedraaien op de werkvloer. Dit vergroot de inzetbaarheid van het personeel binnen Defensie.  

Kenmerken van BGO 
BGO-onderwijsvormen worden gekenmerkt door: 

• Leerlingen leren door te “doen” en mee te draaien in de praktijk. Dit betekent niet dat leerlingen geen theorie krijgen maar deze moet verbonden zijn met de taken die zij uitvoeren in de praktijk.Kennis opgedaan tijdens de lessen kunnen zij daardoor meteen inzetten in de beroepspraktijk. De leraren moeten er ook voor zorgen dat ondersteunende informatie en theorie (bijvoorbeeld protocollen, tabellen etc.) op het juiste moment wordt aangeboden; just in time, just enough. Dit voorkomt dat de leerlingen overspoeld worden met te veel informatie die op dat moment niet relevant is.  
• De rol van leraren is meer gericht op het ondersteunen van leerlingen, in plaats van het aanleren van kennis. Leerlingen leren anders in BGO-onderwijs dan in traditioneel onderwijs. Op de werkvloer zullen leerlingen leren van ervaringen, feedback van (senior) medewerkers en van andere leerlingen. Binnen BGO-onderwijs wordt weinig klassikaal lesgegeven, wat betekend dat de leraar minder voor de klas staat en meer coacht. Leerlingen worden ondersteund in hun leerproces door leraren/instructeurs. De leeromgeving moet de leerlingen stimuleren om zelfsturend met en van elkaar te leren. Dit kan worden vergemakkelijkt door het inzetten van blendedlearning en het gebruiken van actieve en afwisselende werkvormen.
• Het doel van opleiden is dat een medewerker zijn taak uit kan voeren in de beroepscontext. Formatief toetsen heeft bij BGO de voorkeur, aangezien de leerlingen nog lerende zijn en het ontvangen van feedback een belangrijk onderdeel is voor zijn ontwikkeling. Tijdens BGO ingerichte toetsen moet de leerling laten zien dat hij de taakuitvoering beheerst. Op basis van het gedrag wat de lerende laat zien wordt beoordeeld of hij voldoende kennis en vaardigheden bezit en de juiste attitude heeft om het beroep uit te oefenen. Aan de hand van de feedback kan de leerling extra vaardigheden ontwikkelen om op het juiste niveau te komen.  

De effecten van BGO 
BGO opleiden zorgt ervoor dat men sneller de kennis en ervaring opdoet die nodig is om te functioneren op de werkvloer. Daarnaast wordt de opleiding vaker ervaren als betekenisvol, wat voor een extra motivatie zorgt. Binnen Defensie is onderzocht wat de voordelen zijn voor het BGO-onderwijs.  

 “Commandanten denken dat militairen sneller leren op de werkvloer en willen dat de operationele werkvloer een bijdrage levert aan het opleiden van nieuwe collega’s. Zij zien ook eigen werkprocessen hierdoor verbeteren en innoveren.” 

Het onderzoek laat zien dat BGO-onderwijs zowel voor de leerlingen als voor werkvloer positief kan zijn. ¹ 

Hoe past Advanced Forces Group Beroepsgericht Opleiden toe? 
Voor AFG is het belangrijk om Beroepsgericht Opleiden toe te passen op de verschillende domeinen binnen de organisatie. Wij creëren BGO-onderwijs voor Defensie, door middel van het vormgeven van Onderwijs & individuele Training (O&iT) programma’s voor de verschillende opleidingen. Ook tijdens het ontwikkelen van de les- en draaiboeken passen wij BGO toe.  

Daarnaast is de MARCH-protocol training voor First Responder ook BGO ingericht, wat betekent dat de deelnemers goed voorbereid zijn op de praktijk en na het afronden meteen kunnen worden ingezet als First Responder. De First Responder en Life Saver opleiding bestaat uit een e-learning en een deel praktijk op locatie (blended learning) waarbij de deelnemers zelf de theorie doornemen en tijdens de praktijkdag de theorie gaan toepassen. Binnen de Basic Leader Course (BLC) training krijgen de deelnemers eerst een stukje theorie aangeboden, welke ze vervolgens direct gaan inzetten in de praktijk. Hierbij worden verschillende werkvormen toegepast waardoor de deelnemers actief moeten meedoen.   

Ministerie van Defensie. (2015, januari). Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht Themaonderzoek ‘Opleiden op de werkvloer’.